Podczas panelu eksperckiego zorganizowanego przez Wschodni Ośrodek Transferu Technologii,  który odbył się 21 września w kampusie UwB, dr Magdalena Rutkowska-Sowa, pełnomocnik rektora UwB ds. własności intelektualnej, przedstawiła najważniejsze informacje nt. przepisów dotyczących prawa patentowego.

Aby wiedzę tę upowszechniać wśród wszystkich zainteresowanych naukowców, prezentujemy najważniejsze informacje.

Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o patentach:

- Patenty udzielane są niezależnie od dziedziny techniki, dla wynalazków, które są: nowe, posiadają poziom wynalazczy oraz nadają się do przemysłowego stosowania.

- Przedmiotem wynalazku może być:

a) wytwór materialny ukształtowany przestrzennie:

• urządzenie (jednoznacznie określone co do swojej konstrukcji technicznej)
• układ (jednoznacznie określony co do swojej struktury układowej)

b) wytwór materialny bezpostaciowy (np. związek chemiczny określony przez skład)

c) sposób (określony przez ciąg czynności technicznych)

d) zastosowanie (np. nowe zastosowanie substancji)

- Nie podlegają ochronie patentowej m.in.:

• odkrycia, teorie naukowe i metody matematyczne,
• wytwory o charakterze jedynie estetycznym,
• plany, zasady i metody dotyczące działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier,
• programy do maszyn cyfrowych (czyli m.in. oprogramowanie komputerowe),
• przedstawienia informacji.

- Planując zdobycie patentu, trzeba zacząć o nim myśleć przed zaprezentowaniem danego wynalazku w publikacji czy podczas konferencji naukowej. Składając zgłoszenie patentowe wnioskujący jest zobowiązany opisać tzw. stan techniki – czyli wszystko to, co przed datą zgłoszenia zostało podane do powszechnej wiadomości (w publikacjach naukowych, na konferencjach, ale też np. w mediach). Może się więc zdarzyć, że wystąpienie wnioskującego na konferencji, jeśli było wcześniejsze niż złożenie wniosku patentowego, będzie przeszkodą w uzyskaniu patentu.

Ważne więc, by zachować właściwą kolejność: najpierw zgłosić wynalazek do Urzędu Patentowego, a dopiero potem prezentować go na konferencji czy pisać o nim w publikacji.

- W dokumentacji do Urzędu Patentowego musi się znaleźć szczegółowy opis wynalazku: tytuł, dziedzina technik, obecny stan techniki, istota wynalazku, jego korzystne skutki, przykłady realizacji i zastosowanie. Nie musi natomiast istnieć prototyp, by wynalazek można było opatentować.   

- Ochrona patentowa działa przez 20 lat - licząc od daty zgłoszenia, nie od daty uzyskania patentu (na co standardowo czeka się ok. 3 lat). Ochronę trzeba odnowić co roku przez wniesienie odpowiedniej opłaty. Urząd Patentowy nie przypomina o tym obowiązku, opłatę należy wnieść z własnej inicjatywy.

- Opłata podstawowa za zgłoszenie do Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej wynosi 550 zł, w tej chwili UwB i inne publiczne uczelnie białostockie pokrywają tę opłatę z własnych środków.

- Opłata za ochronę patentową na terenie całej Unii jest droższa. Uruchomiony właśnie projekt Inkubator Innowacyjności+, realizowany na UwB przez Wschodni Ośrodek Transferu Technologii (w ramach tego projektu odbył się opisywany panel ekspercki), daje możliwość sfinansowania opłat patentowych – pod warunkiem, że wynalazek rokuje na komercjalizację.

 W panelu eksperckim brali udział: 
- dr Magdalena Rutkowska-Sowa, pełnomocnik rektora UwB ds. własności intelektualnej,
- dr Karina Sapchazidu-Wójciccka, dyrektor Wschodniego Ośrodka Transferu Technologii, 
- dr Jolanta Kolszelew, broker technologii IT i adiunkt na Wydziale Informatyki Politechniki Białostockiej
- dr n.med. Andrzej Małkowski, Biuro ds. Ochrony Własnosci Intelektualnej i Transferu Technologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku 
- Tomasz Stypułkowski, prezes Instytutu Innowacji i Technologii Politechniki Białostockiej