Przedstawienie oferty NCN badaczkom i badaczom, spotkania tematyczne, dyskusje i warsztaty – to główne punkty Dni Narodowego Centrum Nauki, które 11 maja rozpoczęły się w Białymstoku. Wydarzenie zostało przygotowane przez NCN oraz podlaskie instytucje naukowe. Gospodarzem głównym jest Uniwersytet w Białymstoku.

Dni NCN odbywają się raz w roku, za każdym razem w innej części Polski. Tym razem zawitały do stolicy Podlasia. Spotkanie otwierające Dni NCN 2022 odbyło się w środę w auli Wydziału Matematyki UwB. Wzięli w nim udział m.in. prof. dr hab. Zbigniew Błocki - dyrektor NCN, prof. dr hab. Jacek Kuźnicki - przewodniczący Rady NCN, prof. dr hab. Robert Ciborowski – rektor Uniwersytetu w Białymstoku, prof. dr hab. Adrian Chabowski – prorektor Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Zaproszenie przyjął również Bohdan Paszkowski – wojewoda podlaski.

Nie zabrakło też naukowców, którzy z powodzeniem biorą udział w konkursach organizowanych przez NCN, a także badaczy, którzy dopiero będą korzystać z oferty Centrum.

- To już ósme Dni NCN. Do tej pory gościliśmy w Katowicach, Lublinie, Szczecinie, Olsztynie, Kielcach, Gdańsku i Łodzi. W przyszłym roku wybieramy się do Bydgoszczy. Staramy się odwiedzać wszystkie ważne ośrodki naukowe w kraju. Cieszymy się, że przynajmniej oficjalnie pandemia skończyła się i możemy się spotkać osobiście – mówił podczas spotkania otwierającego dyrektor NCN prof. Zbigniew Błocki.

Przypominał, że elementem wyróżniającym państwa demokratyczne, a do takich należy Polska, jest, a na pewno powinno być, apolityczne finansowanie badań naukowych oraz istnienie niezależnej agencji grantowej. – Od ponad 10 lat NCN z powodzeniem tę rolę spełnia. Wprowadziliśmy uznane standardy, opierające się na jakości, a niekoniecznie na ilości finansowanych badań. Widzimy polską naukę jako część nauki globalnej, a nie izolowaną wyspę, dlatego wykorzystujemy zagranicznych ekspertów do oceny wniosków grantowych – podkreślał dyrektor Błocki.

- Chciałbym gorąco podziękować Narodowemu Centrum Nauki, że zgodził się przyjechać do Białegostoku. Jest mi szczególnie miło, że możemy gościć instytucję, która ma bardzo ważne znaczenie w nauce polskiej, bo, chcąc nie chcąc, wszystko zawsze zaczyna się i kończy na pieniądzach. Jako ekonomista mogę to powiedzieć z pełnym przekonaniem. Mam nadzieję, że nasze spotkanie zaowocuje tym, że uczelnie białostockie i Państwo - jako pracownicy tych uczelni - będziecie mogli w jeszcze większym stopniu korzystać z dobrodziejstw różnego typu grantów, projektów, które wdraża i prowadzi Narodowe Centrum Nauki – podkreślał  z kolei rektor UwB prof. Robert Ciborowski.

- Jesteśmy do Państwa dyspozycji – zapewniał podczas spotkania prof. Jacek Kuźnicki, przewodniczący Rady NCN. - Rolą NCN jest wspieranie jak najlepszej nauki i naukowców, którzy mogą taką naukę realizować. Tworzymy odpowiednie programy, odpowiednie konkursy i ich warunki, by udało się zidentyfikować takie osoby i projekty – podkreślał.

W trakcie spotkania przedstawił m.in. jakie granty są najczęściej realizowane w podlaskich ośrodkach naukowych. Największa ich liczba pochodzi z konkursu OPUS, czyli flagowego konkursu badawczego. Na drugim miejscu znalazł się konkurs PRELUDIUM, na trzecim MINIATURA.

Co ważne - dni NCN mają zachęcić badaczki i badaczy na różnych etapach kariery do udziału w konkursach organizowanych przez Narodowe Centrum Nauki, a także wesprzeć ich w przygotowywaniu wniosków o granty. Dlatego w programie tego dwudniowego wydarzenia znalazły się m.in. warsztaty dla wnioskodawców, a także pracowników administracyjnych jednostek naukowych. Nie brakuje też spotkań z laureatami dotychczasowych konkursów NCN, którzy opowiadają o swoich badaniach prowadzonych dzięki uzyskanym grantom.

Swoją naukową drogę i receptę na sukces przedstawiła prof. Barbara Malinowska z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. O realizowanych dzięki wsparciu NCN projektach opowiadali: prof. Andrzej Stupakiewicz z Wydziału Fizyki Uniwersytetu w Białymstoku, prof. Robert Bucki z UMB, dr hab. Dorota Mozyrska, prof. PB z Politechniki Białostockiej, dr hab. Rafał Kowalczyk, prof. IBS PAN z Instytutu Biologii Ssaków PAN.

Dni NCN zostały przygotowane wspólnie przez Narodowe Centrum Nauki oraz podlaskie instytucje naukowe. Gospodarzem głównym jest Uniwersytet w Białymstoku, współorganizatorami Politechnika Białostocka, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku oraz Instytut Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk w Białowieży.

Narodowe Centrum Nauki jest agencją grantową wspierającą badania podstawowe, czyli prace empiryczne lub teoretyczne podejmowane przede wszystkim w celu zdobycia nowej wiedzy, bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne. Agencja działa na rzecz wzrostu znaczenia polskiej nauki na arenie międzynarodowej oraz podniesienia jakości i efektywności badań. W konkursach NCN mogą brać udział badaczki i badacze niezależnie od wieku i stażu oraz ośrodka, w którym pracują.

W ciągu ponad dekady Centrum ogłosiło ponad 220 konkursów, przyznało ponad 25 tys. grantów i przekazało w ręce naukowców z całej Polski niemal 12 mld zł. Granty NCN umożliwiły im zrealizowanie ambitnych projektów i pojedynczych działań naukowych. Dla wielu młodych badaczek i badaczy stały się szansą na szybsze uzyskanie samodzielności naukowej.

Ze statystyk dostępnych na stronie NCN wynika, że do tej pory (dane obejmują okres do 7 grudnia 2021) do finansowania w ramach konkursów agencji zakwalifikowanych zostało w sumie 435 wniosków złożonych przez jednostki z województwa podlaskiego. Łączna kwota przyznanych środków to 149 685 985 zł.