Dziś (3 grudnia 2018 r.) na Uniwersytecie w Białymstoku odbywa się trzecie z serii naukowych spotkań pod hasłem „Polsko-białoruski dialog historyków w sprawach trudnych”. Biorą w nim udział uczeni z największych uniwersytetów z Polski i Białorusi, a przedmiotem ich dyskusji jest czas przełomu 1917-1921.

Zarówno temat, jak i miejsce spotkania nie są przypadkowe. Inspiracją dla debaty jest 100. rocznica zakończenia I wojny światowej. Schyłek „Wielkiej Wojny” i pierwsze lata po niej były okresem, gdy w Europie do głosu dochodziły dążenia niepodległościowe i aspiracje narodowe.

- Stół, przy którym obradujemy jest okrągły, choć nieco kanciasty, co symbolicznie oddaje charakter naszego spotkania – żartował otwierając konferencję dr hab. Wojciech Śleszyński, prof. UwB, prorektor Uniwersytetu w Białymstoku ds. kształcenia. - Z perspektywy polskiej w omawianym okresie kluczowy był rok 1918, ale zdajemy sobie sprawę, że ważne dla tej części Europy procesy zaczynają się od dwóch wielkich rewolucji, lutowej i październikowej w 1917 roku. Natomiast 1921 rok, czyli pokój ryski kończący wojnę polsko-bolszewicką, jest jego symbolicznym zamknięciem. Nie jest też tajemnicą – i po to się tu spotykamy – że inaczej na pewne wydarzenia patrzymy my, Polacy, a inaczej strona białoruska. 

UwB od wielu lat współpracuje z uczelniami zza wschodniej granicy, w tym z uniwersytetami z Białorusi (grodzieńskim, mińskim, baranowickim, brzeskim). Współpraca ta dotyczy m.in. badań historycznych. Dobre wzajemne kontakty uczonych stwarzają dogodny klimat do omawiania wszelkich, także trudnych kwestii dotyczących dziejów Polski i Białorusi.

- Ta inicjatywa jest w pewnym sensie także znakiem czasu i chcielibyśmy, aby wpisywała się w tzw. nowe otwarcie w stosunkach polsko-białoruskich. Poza tym należy podkreślić, że po obu stronach granicy można zauważyć rosnące zapotrzebowanie na rzetelny, naukowy dialog, utrzymany w duchu porozumienia i partnerstwa – powiedział Cezary Karpiński, dyrektor Instytutu Polskiego w Mińsku. 

Dwa pierwsze spotkania, inicjujące nową jakość w historycznej debacie polsko-białoruskiej, miały miejsce w 2017 roku w Mińsku na Białorusi. Po raz pierwszy spotkanie odbywa się w Polsce. Jego organizatorami są Uniwersytet w Białymstoku, Instytut Polski w Mińsku oraz Wydział Historii Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego.

- Mam nadzieję, że podobnie jak poprzednie, także i to spotkanie będzie dobre, konstruktywne, że chociaż różnimy się nieraz w swoich poglądach, to będziemy potrafili słuchać się wzajemnie i szanować swoje punkty widzenia – mówił prof. Aleksander Kochanowski, dziekan Wydziału Historii Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego w Mińsku.

Obrady odbywają się w Uniwersyteckim Centrum Kultury, na terenie kampusu UwB. Potrwają do wieczora.