Maszynopisy i rękopisy niepublikowanej rozprawy doktorskiej, pochodzącego z Jasionówki doktora nauk rolniczych Wincentego Krysztopika, wzbogaciły właśnie zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia. Materiały, w oryginalnej zabytkowej walizce, przekazała wnuczka naukowca Monika Szymońska-Jędrzejewska. – Biblioteka jest najlepszym miejscem, aby zachowywać i upowszechniać cenne materiały naukowe, pozostałe po badaczach nie tylko związanych z naszą Uczelnią – mówi zastępca dyrektora BU Wiesław Wróbel.

Przekazana w lipcu 2024 roku kolekcja dotyczy rozprawy doktorskiej pt. „Gospodarstwa karłowate w świetle ankiety losowej – w Polsce kapitalistycznej i w Polsce Ludowej. Porównanie stanu produkcyjności i stopy życiowej ludności gospodarstw drobnych w południowo-wschodniej części kraju w latach 1959/60 – 1936/37”, którą dr Krysztopik obronił w 1960 roku na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Poznańskiego. Ze względu na ówczesną cenzurę - a cenzorom nie spodobały się m.in. przedstawione dane - jego praca nigdy nie została opublikowana.

- Kolekcja składa się z dwutomowego egzemplarza pracy doktorskiej oraz kilku teczek zawierających maszynopisy i rękopisy rozprawy. Są tam wersje z poprawkami redakcyjnymi, liczne notatki, wypisy, obliczenia oraz pierwowzory obszernych tabel porównawczych, zawierających dane zebrane w okresie przedwojennym oraz po 1945 roku. Oprócz tego zachowały się umowy na zebranie ankiet w terenie, wzór ankiety oraz kilka wypełnionych ankiet. Są to bardzo ciekawe materiały badawcze, do tej pory nieznane i niewykorzystane naukowo. Kolekcja została już poddana gazowaniu w komorze fumigacyjnej i trwają prace porządkowe. Mamy nadzieję, że wkrótce wszystkie materiały zostaną zdigitalizowane, a następnie udostępnione w Internecie, dzięki czemu będzie można je wykorzystywać we współczesnych badaniach naukowych – planuje mgr Wiesław Wróbel, zastępca dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej.

Wincenty Krysztopik nie był związany z Uniwersytetem w Białymstoku, ale pochodził z naszego regionu - urodził się w 1903 r. w Jasionówce na Podlasiu. Jej też poświęcił swoją pracę dyplomową z zakresu ekonomiki rolniczej pt. „Jasionówka – wieś powiatu sokólskiego. Monografia ze szczególnym uwzględnieniem zmian wywołanych komasacją gruntów”. Był jednym z pionierów badań nad Podlaskiem, a z pracy o Jasionówce do dziś korzystają historycy i miłośnicy regionu.

Dr Krzysztopik studia ukończył w 1933 r. na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego. W czasie II wojny światowej powrócił do rodzinnej Jasionówki, aby w 1945 r. ponownie podjąć pracę naukową. Zaczął wykładać ekonomikę rolną w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. To wówczas rozpoczął przygotowywanie swojej rozprawy doktorskiej, której egzemplarz wraz z notatkami i wersją roboczą trafił do UwB. Wincenty Krysztopik zmarł w 1971 r. i został pochowany na Powązkach w Warszawie.

Jak podkreśla Wiesław Wróbel, pochodzenie Wincentego Krysztopika i jego wczesne zainteresowania badawcze były powodem, dla którego pozostałe po nim materiały trafiły właśnie do Uniwersytetu w Białymstoku.

- Cieszymy się bardzo, że zbiór Wincentego Krysztopika znalazł swoje schronienie w uniwersyteckiej bibliotece. Jest ona - moim zdaniem - najlepszym miejscem, aby zachowywać i upowszechniać cenne materiały naukowe, pozostałe po badaczach nie tylko związanych z naszą Uczelnią, ale w ogóle z regionem Polski północno-wschodniej. Mam nadzieję, że ten dar uczyniony przez wnuczkę dr. Krysztopika stanie się pewną praktyczną wskazówką dla wszystkich zastanawiających się, co zrobić ze starymi, pożółkłymi papierami, pozostawionymi przez dziadków czy rodziców, zalegającymi w biurkach czy szafach. W wielu przypadkach powinny one trafić do Biblioteki Uniwersyteckiej, tu bowiem zostaną z należytą starannością zabezpieczone i udostępnione wszystkim zainteresowanym – mówi mgr Wiesław Wróbel.

Ma nadzieję, że w przyszłości znajdą się w Bibliotece inne, podobne kolekcje.